#Balcha _Safo/#ባልቻ _ሳፎ

OromoGraphya1:

Seenaa Oromoo:

Dajjaazmaach # Baalchaa_Saafoo

==============================

===

Oromoon seenaa baay'ina isaatti seenaa guddaa fi gita hin qabne qabdi.Haa ta'u sababoota gara garaa irraan kan ka'e seenaan gootota Oromoo hedduun awwaalamuun akka dhokatu taasisaa turaniiru.Haa ta'u malee qabsoo hadhaawaa fi wareegama hedduu ksnfaluun kan waaqayyo du'arraa hambisuun namoonni seenaa gootota kanneenii sirriitti beekan lubbuun jiraachuun isaanii ammoo akka kitaaba seenaa tokkootti nu gargaareera.Dab

alataan ammoo # Gaazexaawwan yeroo sanatti maqaa gootawwan kanneenii

# Xureessuuf bahanii,garuu akka dhaloonni ammaa suura isaanii Argataniif gahee hedduu gumaacheera.

Meekaa har'a seenaa gooticha maqaansaa armaan olitti caqafame kanaa hamma tokko isiniif qooda!

………………………# DAJ_BAALCHAA_AB

BAA_NAFSOO

………………………………………

…………………………………………

Daj. # Baalchaa Saafoo/Abbaa nafsoo,shawaa kibba lixaa,Aanaa # Tolee keessatti dhalate.

Goota Oromoo tuqamuun isa jibbisiisu,weerara # Xaaliyaanii isa jalqabaa # Adwaa irratti minilik II ffaa wajjin,isa lammaffaa Hayilasillaasee waliin ammo # Maayicaw fi diddaa fincilaa waggoota shanii irratti nama sodaa tokko malee lammiif dursa laatee hiriiredha.Dirreewwan waraanaa lamaanirrattuu hiriyootaa fi namoota jaalatu hedduu,biyya isaa garuu nama gabrummaaf nama dabarsee laachuu hin barbaadne ture.

Abbaan Nabsoo,giiftii # Zawdituun muudamee bulchaa # sidaamaa osoi ta'ee jiruu # Raas_Tafariin bara 1916tti

# Awurooppaa deemee biyyootii gara garaa erga doow'atee deebi'een booda guddinaa fi qaroomina arge itiyoophiyaatti haala itti galee hojiirra oolu mariisisuuf abbootii taayitaa yeroo sanaa hunda Finfinneetti waame.Baalchaan garuu hin dhufu jechuun dide.,dhumarra garuu xalayaa

# Zawdituun Guraandhala 3,1920 isaaf barreessiteen hatattamaan akka argamuuf waamichi darbeef.

Baalchaan sanaan dura garuu waggoota 4 guutuuf Finfinnee osoo hin ejjetiin dabarsuun Guraandhala 16,1920 waamicha taasifameefiin loltoota isaa lakkoofsaa #500 Ta'an lafoo oofee#Sidaamaa irraa Finfinnee gale.Masaraas erga seenanii agarsiisa hiriira raayyaa erga agarsiisanii boodas raayyaan isaa yoo iddoo qabatee dhaabatu,giiftii zawdituu harka fuudhee,

# Tafarii garuu # nagaa_gaafachuu_dide . Sababni isaas muufuu ta'us, Qufaan waan na qabeef,lakkiin fuula dhorkatee irraa garagalee taa'e. Tafariin garuu irra deddeebiin sossobachaa ture.

Baalchaan,loltoita isaa 4,kan eegdummaan isa tajaajilan erga keessaa hambifateen booda,kaan sidaamaatti akka deebi'anii galan faggeessee mana jireenya isaa # Finfinneetti galee taa'e. Tafariin affeerraa irbaataa irra deddeebiin isa waamus Baalchaan du'een argamaan argamuu dide.

Raas Tafariin sababiin mufannaa Baalchaa galuufii baatus, # Tuffiirraa akka ta'e sirriitti galeefii ture jedhama.Kun ammoo Tafariu aarsee mar'immaan eelcheet ture.Eelees gubatee hin hafne,Guraandhala 28,1920 kaabinee Raas Tafarii kan turan,muudamaan

# Itaamaajor_Qantaazmaach_Saahil

ee_Isheetuu loltoota 20 qabatanii Baalchaa # Hidhanii akka fidaniif Tafariin ajaja dabarse. Baalchaanis dhaddacha mootii Tafarii biratti dhiyaatan. Baalchaan badiisaa akka amanu yoo gaafatamu,seenaa inni hojjete nama mitii,gaarreen # Adwaatuu dhugaa ba'utii sanyii lakkaa'anii wal # badhaasuun

# Wal_faarsuunis_ta 'ee_wal_muuduun duruu turteetti anoo hin mufanne,namuus hin tuffanne jedhee yoo dubbatu,Tafariin murtoo itti laate.

# Murtoo kanas akkanaan kaa'a;

*Har'aa jalqabdee # Bulchaa_Sidaamaa irraa buuteetta.Iddookee, # Daj ._Birruu_W/

Gabri'eel muudameera.

*Dajjaazmaach Baalchaa saafoo har'arraa eegalee # Hidhaan adabbii dhaabbii masaraa # Minilik keessatti eegumsa cimaan akka taasifamuuf murtaa'eera.Dhi

mmi isaas Qanyaazmaach Saahilee Isheetuun akka raawwachiisu,galmeen isaas cufameera:ol iyyannoon dhaddacha kanaan ala hin jiru.

Guraandhala 28,1920 ganama toora sa'aa 5:00 dhimmi Baalchaa otoo kanaan jiruu labsiin heera mootummaa Itiyoophiyaa bara 1923 boqonnaa 7 fi keeyyattoota 55 of keessatti hammatee ba'uun isaa ifoome.Heerri ba'es murtoo adabbii kan laatu mana murtiidha jedhus,Raas Tafariin garuu ofumaa # abbaa_murtii ,

# Abbaa_alangaa ,#ragaa,#poolisii ta'ee Baalchaa Hidhaa

dhaabbiin hidhe.Jaalala garaadhaa maddeen biyya isaa tajaajilus booddee garuu akka mammaaksa "#ITIYOOPHIYAA_INNAATEE_MONYIN

NAT_TALAALLAA

#YEMOOTELLISH_QARTOO_YEGEDDELE

SH_BALLAA!"……Hiikkaan isaa,"Itiyoophi

yaa haadhakoo,gowwittii wallaaltuu

kan siif du'e badee,kan di #Ajjeese nyaate!"…ta'ee,Baalchaan ifaajjeen isaa #Ajjeechaa ta'ee seenaan isaa #Reeffa isaa waliin awwaalame...ta'us har'a garuu ifa bahe!!……

@Odaatiktok

@Odaatiktok

Maddi:Seenaa Gootota Oromoo fi kaan

Maxxansa 1ffaa,@2007

Seenaa Oromoo

https://t.me/Oromo_graphya1