#ጀቡቲ የማን ነበረች/ Djobouty

የኢትዩጵያ ግዛት አካል ለነበረችው ጂቡቲ መገንጠል ማን ነው ተጠያቂው ??????? https://www.facebook.com/wallo.lion.9 ጂቡቲ እስከ 1897 ድረስ የኢትዩጵያ ግዛት አካል ስትሆን በተለይም የኢፋትና አዳል ሙስሊም ሱልጣኔቶች ዋና የባህር በር እና መቀመጫ ስትሆን የእስልምና ሃይማኖት ወደ መሃል ሃገር እንዲገባና እዲስፋፋ ትልቅ ቦታ ነበራት ። ከ13ኛው ክፍለ ዘመን እስከ 16ኛው .ክ.ዘ የክርስቲያን መንግስት በኢማም አህመድ ኢብን ኢብራሂ አልጋሃዚል በመጨረሻ በ1529 እሲኪሸነፍ ድረስ ዋና የሃገሪቱ የባህር በር ነበረች ። እንዲያውም በተደጋጋሚ በክርስቲያን ነገስታት እነ አምደፂዎንና ዘርያቆብ እና በሙስሊም ሱልጣኔት መካከል የነበርው ፍልሚያና ጦርነት ይህንን ዋና የባህር በር ንግድ ለመቆጣጠር ነበር ። እንደሚታወቀው የጂቡቲ ህዝብ ከአፋር ፣ከሱማሌው ፣ከሃደሬ ፣ከአርጎባና ኦሮሞ በተወሰነ የዘር ሃረጉ ይመዘዛል ። ሌላው ይቅርና ግብጻዊያን የጂቡትን እስትራቴጂካዊ ጠቀሜታ በመርዳት የጥንቱን ኦቦክና ታጁራን (የአሁኑን ጂቡትን ) ለመውረር ብዙ ጥረት አድርገዋል፣ በኃላም በዚሁ በኩል አድርገው ነው ሃረርንም ለመውረር የሞከሩት ። በዋናነት ፈረንሳይ የአሁኗ ጂቢቲ ለመውረር ፍላጎት ያሳየችው ገና በ1860 መጨረሻ ጀምሮ ነው ። በመቀጠልም ግዛቴ ነው የሚል አዋጅ አስነግራ ጂቡቲን እንደ አንድ ግዛቷ ማስተዳደር ጀመረች በመጨረሻም በ1897 ከሚኒልክ ጋር በመስማማት የኢትዩጵያና ጅቡቲ የደንበር ወሰን ተካለለ ። ይህ ስምምነትም እንደገና ፈረንሳይ ከኃይለስላሴ ጋር በ1945 እና 1954 ዓ.ም ዳግም በውል ስምምነት ፀና ። ከእነዚህ የውል ስምምነቶች በኃላ ጅቡቲ ራሷን የቻለች በፈረንሳይ ቅኝ ግዛት ስር ያለች ሃገር ሆነች ። በመጨረሻም በ1977 ሉአላዊ ሃገር ሁና ከእናት ሃገር ኢትዩጵያ ተገንጥላ ራሷን ችላ ተመሰረተች ። እስኪ ይህንን የሚከተለውን ታሪክ አንብቡት ።

#ንጉስ አብረሃ/ # king Abraha

ንጉሥ አብርሃ የጠቀሰው ጽሑፍ እ.ኤ.አ. በ1950 አካባቢ አንዳንድ የምዕራባውያን አርኪኦሎጂስቶች በአረብ በረሃ መሃል (ከላይኛው ዋዲ ታትሊት በስተምስራቅ፣ በአሲር ግዛት፣ 370 ማይል/ 600 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ከመካ) አስደናቂ ጽሑፍ አገኙ። ከእስልምና በፊት በነበረው ሥርወ መንግሥት በግልጽ የተጻፈ ሐውልት ነበር፣ በአካባቢው የተለመደ ጽሑፍ። የጽሁፉ የመጀመሪያ ክፍል እንዲህ ይነበባል፡- “በአዛኙ (ረህማን) እና በመሲሑ፡- ንጉስ አብርሃ፣ የሳባ ንጉስ እና ሃድራመውት፣ ዱ ሬይዳን፣ ያምናት እና የአረብ ህዝቦቻቸው፣ በባህር ዳርቻ እና በደጋማ ቦታዎች። .." ከዚያም ጽሑፉ ከበኑ አሚር ጋር የተፋጠጡትን እና ድል የነሱትን የአብርሀም ሰራዊት ይጠቅሳል። ከዚያም አብርሃ ወደ ሃሊባን ሄዶ የመአዱም ነገድ ታማኝነታቸውን ካወጁለት በኋላ በዲኤልኤን ወር በ662 መመለሱን ዘግቧል። የቀን መቁጠሪያ). ይህ አብርሃ ራሱ መኖሩን ብቻ ሳይሆን በማዕከላዊ አረቢያ ውስጥ እንደነበረ ጠንካራ ማስረጃ ነው; ወደ ግሪጎሪያን የተቀየሩት ቀናት እርግጠኛ አይደሉም (እና ቀኖችን ከዚያ ግልጽ ከሆነው የቀን መቁጠሪያ ወደ ግሪጎሪያን እንዴት እንደሚቀይሩ የተለያዩ ዘዴዎች አሉ) ነገር ግን አብዛኛዎቹ ይህንን ጽሑፍ በ 550 ዓ.ም. አንዳንዶች ይህ ኢፒግራፍ የተጻፈው በመካ ላይ ጥቃት ከመፈጸሙ በፊት ቁርኣን/ሲራህ መሆኑን ሲገልጹ፣ ምናልባት ይህ ቀደም ሲል የተደረገ ጉዞ ሳይሆን አይቀርም። ምክንያቱም በዚህ ኢፒግራፍ ላይ ያሉት ቀናቶች ነብዩ (ሶ.ዐ.ወ) ከመውለዳቸው ከሁለት አስርት አመታት በፊት በመሆናቸው ነው። ስለዚህ አብርሃ በጉልምስና ዕድሜው ላይ ሊሆን ይችላል። ከሲራህ እንደምንረዳው አብርሃ የተገደለው ከዝሆን ክስተት በኋላ ሲሆን ነብዩ (ሶ.ዐ.ወ) የተወለዱት በዚሁ አመት ነበር። አብርሃ በ60ዎቹ እና 70ዎቹ ህይወቱ ካለፈ ይህ የዘመን አቆጣጠር በትክክል ይስማማል እና አላህም ያውቃል። "ጌታህም በዝሆኖች ሰዎች እንዴት እንደ ሠራ አላየህምን?..." [ሱረቱል ፊል; 1] ማስታወሻ: የተቀረጸው ፊደል በሥዕሉ ላይ ብሩህ ሆኗል; ኦሪጅናል በእርግጥ ለማንበብ በጣም ከባድ ነው እና በአንዳንድ አካባቢዎች ደብዝዟል።

#Orma(Oromo)_ #kenya _#History

የ #Munyoyaya(Orma)Oromo kenya ታሪክ Munyoyaya በኬንያ በጣና ወንዝ አውራጃ፣ ከባህር ዳርቻ ግዛት በስተሰሜን የሚኖሩ ትንሽ፣ በቅርበት የተሳሰሩ የሰዎች ቡድን ናቸው። ከኢትዮጵያ መጡ ብለው ወደ ደቡብ ሰፍቶ አሁን ባለው ቤታቸው ሰፍረዋል። 20% ያህሉ በጋሪሳ ከተማ ይኖራሉ። ታሪክ፡- Munyoyaya በደቡባዊ ኢትዮጵያ ደጋማ ቦታዎች ወደ 1500 ዎቹ ቅርሶች የተመለሰው የኦሮሞ ህዝቦች ቡድን አካል ናቸው። ይህ ፍልሰት ቀስ በቀስ የተካሄደ ሲሆን በ1900 ገደማ ሙንዮያ አሁን ባሉበት አካባቢ ሰፍሯል።ኦሮሞዎች ከብት ወይም ግመል አርቢዎች ነበሩ፣ነገር ግን ሙንዮያያ በህይወታቸው በጣና ወንዝ ላይ ገበሬዎች እና አሳ አጥማጆች ሆነዋል። የኦሮሞ ህዝብ ወደ ደቡብ በመስፋት ቀደም ሲል በባንቱ በነበሩት የኩሽ ተወላጆች ጋ በ አንድነት በመፍጠር አሁን ኢትዮጵያ እና ኬንያ በሚባሉት አካባቢዎች ይኖሩ ነበር። ማንነት፡ እንደ ኦርማ ቋንቋ የሚናገሩ የኩሽ ሰዎች ናቸው። ሙንዮያያውያን ስለእነሱ ሰምተው የማያውቁ ኬንያውያን በጣም ጥቂት ቢሆኑም በሁሉም የሰዎች ቡድኖች ዘንድ በደንብ እንደሚታወቁ ያምናሉ። አንዳንድ ሰዎች ኮሮኮሮ ይሏቸዋል። በ 2005 The Ethnologue እትም ውስጥ ሙንዮ ተብለው ተጠቅሰዋል። Munyoyaya የኦርማ ህዝብ አካል ናቸው ግን እራሳቸውን እንደ የተለየ ጎሳ አድርገው ይቆጥሩታል። ይህንን ራስን ማንነት ተከትሎ፣ Munyoyaya እንደተለመደው የተለየ ጎሳ ተደርጎ ይወሰዳል። በኢትዮጵያ እንዳሉት የኩሽቲክ ህዝቦች በጣና ወንዝ ጎርፍ ሜዳ ላይ በዋናነት በቆሎና ሙዝ ይበቅላል አልፎ አልፎም አሳ በማጥመድ የግብርና ስራ ይሰራሉ። ምንም እንኳን በጣም አነስተኛ ቢሆንም ክምችትንም ይይዛሉ። እንግዳ ተቀባይ፣ ለማያውቋቸው ደግ ሕዝቦች ተብለው ይታወቃሉ። በጣም ጠንካራ ባህላዊ እምነቶች እና ልማዶች አሏቸው. ሙንዮያያ በመለኮታዊ ሹመት መሪያቸው ቦሩ ሮባ የሚበር ታንኳ (አይሮፕላን) እና ታንኳ በፍጥነት በመሬት ላይ (ሞተር ተሸከርካሪ) እንደሚመጣ ተንብዮአል። በተጨማሪም ድርቅንና ጎርፍን በልዩ ግንዛቤ ተንብየዋል። ቋንቋ፡ Munyoyaya የኦርማ ቋንቋ ይናገራሉ። ይህ ቋንቋ የኦሮምኛ ቡድን አባል ነው፣ በምስራቅ የኩሽ የአፍሮ-እስያ ቋንቋዎች ቤተሰብ። ሃይማኖት፡- ዛሬ ሁሉም የሙንዮያ ሰዎች ሙስሊም ነን ናቸው። ከሶማሌ ጎረቤቶቻቸው ጋር ያላቸው ግንኙነት ለውጡን ወደ እስልምና አምጥቷል። fb/#miky sultan~ https://mikysultan.blogspot.com

#Saho_East-Horn_African_Cushitic _people

#SAHO( SOHO) ሳሆ (እንዲያውም ሶሆ) በአፍሪካ ቀንድ የሚኖር የኩሽ አንዱ ሕዝብ ነው፣ በዋነኛነት በኤርትራ ውስጥ የሚኖረው፣ ምንም እንኳን ጥቂት አባላት በኢትዮጵያ አጎራባች አካባቢዎች የሚኖሩ ቢሆንም፣ በብዛት ሙስሊም የሆነ ጎሳ ነው። አንዳንድ የታሪክ ማስረጃዎች እንደሚያሳዩት ሳሆ እነዚያን ግዛቶች በ2000 BC. አካባቢ እንደያዙ፣ ሳሆ ከአፋርኛ እና ከኢሮብ ቀበሌኛ ጋር ቅርበት ያለው የአፍ መፍቻ ቋንቋ ይናገራሉ። ልማዳዊ ሕጋቸውን በተመለከተ፣ ሳሆዎች ከውሃ፣ ከግጦሽ ወይም ከመሬትና ከዘር ጋር የተያያዙ ችግሮችን እንዴት መፍታት እንደሚቻል የሚነጋገሩበት “ራህቤ” የሚባል ስብሰባ የመጥራት አዝማሚያ ሲኖር ነው። ልክ እንደ ገዳ ስርዓት የምያምር የዳኝነት ሕግ ያለው ሕዝብ ነው። #facebook/ miky sultan~ https://mikysultan.blogspot.com

#BILEN_EAST-HORN _AFRICAN _CUSHITIC _PEOPLE

#ብሌን(ከረን) ብሌን (ብሌን ወይም ቢሊን) በአፍሪካ ቀንድ ላይ ያሉ ታታሪ የኩሽቲክ ጎሣዎች ናቸው። በዋነኛነት የተከማቹት በማዕከላዊ ኤርትራ፣ በከሬን ከተማ እና በአካባቢው እንዲሁም በደቡብ በኩል ወደ አስመራ፣ የሀገሪቱ ዋና ከተማ ነው። ቆንጆ የቢለን ልጅ ከኤርትራ ቀደም ሲል ቦጎ ወይም ሰሜን አገው ይባላሉ። 'ቢሊን' የሚለው ቃልም ትርጉም ቃሉ የጥንት ኩሽ ቋንቋ ። አንዳንድ የባህሉ ቅጂዎች ለክርስቲያን ሳሆ ቃል (ቤለን) እንደሆነ ይናገራሉ። እንደውም በሳሆ ‘ብሌን’ ማለት ክርስቲያን ማለት ነው። ( ክፍሌማርያም ሃምዴ፣ 'አብስማራ ዩኒቫርሲቲ፣ ገጽ 3) ብሊን ከኢትዮጵያ ወደ ኤርትራ የገባው በአስራ ስድስተኛው ክፍለ ዘመን በዋነኛነት የግብርና ባለሙያዎች ናቸው ይባላል። ቁጥራቸው 96,000 ሲሆን ከኤርትራ ህዝብ 2.1% አካባቢ ይወክላል። ኣርባ በመቶ ያህሉ የሕዝብ ግሚሱ ክርስቲያን ነው፣ በዋነኛነት ካቶሊክ፣ የተቀረው ሃምሳ በመቶው ደግሞ የሱኒ እስልምና ሐይማኖት ተከታይ ናቸው። #facebook/#miky sultan~ https://mikysultan.blogspot.com

#Agew/ #አገው_#Zaguwe_ Cushtic_Ethnic_group

የ#ጥንት#ኩሽ _ዛጉዌ ኩሽ ታሪክ ? #ላሊበለ/ #Lallibala "አንድ ብሄር( አገው ያልሆነው) ከኩሽ ግዛት እና ከኩሽ ስልጣኔ ሳይሆኑ የ3000 አመት ታሪክ አለኝ ብሎ እንዴት ሊናገር ይችላል? በኢትዮጵያ በሰሜኑ ከአገው(ኩሽ) በፊት አንድም ብሔር እንደሌለ፣ አገዎች ግን ከ6000 ዓመታት በላይ እንደሚኖሩ ይታመናል፣ እናም ከክርስቶስ ልደት በፊትም በ(በፈጣሪ አንድነት)እግዚአብሔር ያምኑ ነበር፣ የኖሩባቸው ቦታዎችም ሁሉም የኢትዮጵያ ሰሜናዊ እና ሰሜን ምዕራብ አካባቢዎች ናቸው። አብዛኛው የኢትዮጵያ ክፍል ሱማሌ እና ጅቡቲ ይገዙ ነበር።የኩሺቲክ መንግሥት( አገው)፣ አክሱማዊ መንግሥት - በአገው ሕዝብ የተሰየመ ማለት የአንድ ብሔር መሪ ማለት ነው፣ ጎንደር ቋራ በቅማንት አገው ስም የተሰየመ የእግዚአብሔር ቦታ ማለት ነው፣ አገው ጎጃም፣ ሰቆጣ አገው ሚደር የት ቅዱስ ላሌበላ ተወልዶ ብሌን አገውስ በ 🇪🇷 ከረን እና ሌሎችም የጥንት የኢትዮጵያ ህዝቦች የሰለጠነ ህዝቦች ናቸው እውነተኛ ታሪካቸው ቢሰረቅም እንደምንም ተርፈዋል።እኛ እውነተኛ ታሪካችንን እንቀጥል ይሆን?ይህ እውነተኛው የኢትዮጵያውያን (ክርስቲያኖችን) ታሪክ ለማግኘት ለሚደነቅ ሰው ነው። https://mikysultan.blogspot.com/?m=1

#Wolanei/ወለኔ_ are _cushtic_ ethnic group

#Wolanei _are_African _cushitic _ethnic group/#ወለኔ _የ ምስራቅ_ አፍሪካ _ከ ኩሽ ሕዝብ አንዱ ነው። የወለኔ ቀደምት ታሪክ, ከኩሽቲክ ህዝቦች ጋር በቅርበት የተሳሰረ ነው፣ በኢትዮጵያ ውስጥ የእስልምና እምነት ተከታዮች ናቸው። እንደ ወለኔ ሽማግሌዎች ቅድመ አያቶቻቸው 99 በቁጥር ከመካ የመጡ ናቸው ይባላል ግን ሴማዊ አይደሉም። በመጀመሪያ መካን ለቀው ወደ ኢራቅ ሄዱ እና ለሰባት አመታት ቆዩ። ከዚያም ምናልባት በየመን በኩል ወደ ኢትዮጵያ ገቡ። የመን ሲወጡ ቁጥራቸው 44 ሲሆን መሪያቸው ጋዞ ነበር። በሽርክ ገዳብ መንገድ ወደ ሀረር ሄዱ። ******* 44ቱ ሰዎች "ሀዲያ" ይባላሉ ይህም ማለት እንደ "ለአላህ ብለው የመጡ ሰዎች" ማለት ነው። ይህ የሐረር እንቅስቃሴ ከሂጅራ 408 ዓመታት በኋላ እንደወሰደ ይታሰባል። ከዚያም ከሀረርም ተነስተው በአፍሪካ ቀንድ ውስጥ ብዙ ክልሎች ገቡ። ከዚያም የሐረር ከተማ ለሰይድ አባድር ተሰጠ። ሀረር ከገቡት 44 ሰዎች 12ቱ ወላኔዎች ወደሚኖሩበት ቦታ ሄደዋል። ከነዚህም መካከል ሰኢድ ከቢር ሀሚድ፣ ሀጂ ጃፋር እና ሰይድ ነስራላ ይገኙበታል። ሰይድ ነስረላ 'ቢናራ' በሚባል ቦታ ሲቀመጥ የቀረው ወደ ፊት ቀጠለ። ከእነሱ ጋር ሌላ አቤኮ (ወይ ይማር አበኮ) የሚባል ሰው መጣ። ሰይድ ከቢር ሀሚድ እና ሀጂ ጃፋር የሀጂ ሀዳን ዘመዶች ናቸው። ******* የስልጤው መሀዲን ካሌ እንዳሉት አዳሬ እና ወለኔ ሁለቱ ከተማዋን ለቀው ሲወጡ አዳሬ በቀረባት ሀረር ውስጥ አብረው ይኖሩ ነበር። አደሬ ሴም ሳይሆኑ ኩሾች ናቸው፣እነሱም ከ ቱርክ ጎሳዎች ናቸው ተብሎ ይገመታል፣ከዛ ስልጤ እና ወለኔ አብረው ወደ አላባ-ቁሊቶ ተለያዩ ። የስልጤ ወለኔ መሪ እና በኋላም የስልጤዎቹ መሪ ሀጂ አሊ ነበሩ። ሰኢድ ከቢር ሀሚድ የወለኔ መሪ ሆኖ አሁን ወደሚኖሩበት ቦታ መርቷቸው ነበር። (ከTriminghan፣ Braukamper እና Gutt የተሰበሰቡ እና የተደራጁ እውነታዎች) √መጨረሻ~ ወለኔዎች በእርግጠኝነት በቋንቋም ሆነ በታሪካዊ ምክንያቶች የሰባት ቤት ጉራጌ አካል አይደሉም። ወለኔ ከሰባት ቤት ጉራጌ ጋር ምንም አይነት ባህላዊ አሰራር አይጋራም። #ከጭቆና ነፃ መሆን አለበት። የኢትዮጵያ የፌዴሬሽን ምክር ቤት ለማንነት ጥያቄያቸው ተገቢውን ትኩረትና መልስ ሊሰጥ ይገባል። ከሁሉም በላይ በወለኔ ውስጥ ከንዑስ ቡድኖች በስተቀር የተለየ ብሔር የለም። በታሪክ፣ WELENIE አንድ ብቻ ነው። https://mikysultan.blogspot.com