#Shanan #Jiilleef#Saddeen #Makkannaa Walloo

Shanan jiilleef Sadeen Makkannaa ************************************* Annan jillee dhummuugaa Bara 1994 Akka LI Aanaa taatee hundooftee” Kaaban Aanaa harxummaa fursee.bahaan naannoo Affaar Kibbaan Aanaa Qaawwai dhihaan ifraataa gidimiin daangeffamtti, Yeroo ammaa gandoota 24 ol qabdii jedhama akkasuma Bulchiinsa magaalaa 1 qabdi. Magaalaan guddoon isaanii magaalaa Sanbateeti.Ummanni baay’inaan Magaalaa kana keessa jiraatu Shanan jiilleeti fi Sadeen Makkannaati jarri lamaan obboleeyyanii, Ilman shanan Jiillee 5nii, Jiillee ilma karrayyuu Bareentooti 1,ABBO 2,KARRAYYUU 3,BALA’A 4,LIIBAN. 5,WARRA QAALLUUTI Sadeen makkannaa jechuun makkani kan dullachaa Bareentoti Ilmaan sadeen Makkannaa (3″sadii) 1,ABBAADHO 2,NOOLE 3,GUTAA. gabayaan sanbatee kuni magaalaa guddoo Aanaa Kana keessatti argamti gabayaan guddaan kuni torban keessaa guyyaa Sanbataa guddaa dhaabbata. namoonni biyya fagoo jiran jala bultii waan dhufaniif baay’ina namaatiin guutamtee oolti. bal’inni lafa gabayaa Sanbatee heektaara 1.7825 yookiin karee meetira 17825 ta’a jedhamee Dubbatamas. Baay’inni ummata magaalaa Sanbatee 14475 ta’a Jedhama, Gabayaan Sanbatee gabayaa baay’ee bal’aa fi iddoowwan gabayaa gurguddoo biyya keessa jiran irraa kan adda taasisu sabaa fi sablammoonni adda addaa afurii ol gabayaa kana waan haajoman Bitachuuf ni dhufu. Sabaa fi sablammootni afran kunniin saba Oromoo, Amaraa, Argobbaa fi Affaari. Saboonni kunniin hundi isaanii uffata aadaa isaanii calaqqisiisu uffachuu fi meeshaalee miidhaginaaatin faayamanii Bareedanii Aadaa isaanii qabatanii argamu. Gabayaa kanarratti faaya miidhaginaa fi firiiwwan ogummaa harkaa baay’inaan waan dhufaniif gabayaa kanaa bareedina addaa kanna bitachuuf bakkeewwan gargaara irraa sablammoonni hedduun ni dhufu magaalaa finfinnee irraallee kan dhufan ni jiran. Karaa biraatiin. Magaalli kuni kan Sabaa fi sablammoonni hedduun filannoo Godhatanii keessa jiraachaa jiraniidha tahuus lafni kuni kan Oromooti magaalli kun dachee Qotee Bultoota Oromoo irratti hundooftee. Gabayaa kana malees Aanaan kuni Akkuma godina fi biyya keenyattis seenaa baay’ee qabdii Aanaan kuni iddoowwan seenaa Qabeessa tahan (3″sadii) qabdii, “Isaanis kanneenii 1,fakkeenya yoo fudhanne baargamoowwan Lij Iyyaasuun Bara Bulchiinsa isaa Walloorraa yeroo gara finfinnee deemu harka isaatiin dhaabe gabayaa kana qarqara waan jiruuf namoonni biyya alaas ta’ee biyya keessaa baay’inaan gabayaa kana dhufanii daawwatu. Akkasuma ummata magaalaa fi Aanaa kana keessattu ummata shanan Jiillee jedhamuu biratti iddoo guddaa qabdi Baahargamoo lij Iyyaasuu kan bukkee isa dhadacha Aadatu jira bakka seerri ittin bulmaataa ummata kana itti tumamaa ture waggaa torba torban wal gahiin seera baasa turan. akkasuma bakka kana bishaan “Qabii Caffee” jedhamutuun jira Caffeen Oromoo biratti iddoo guddaa qabdi. Bakka kanatti Ammallee Ummanni shanan Jiillee yeroo rakkoon uumamee fii haala ittin jireenya isaa wal mari’achuu yeroo barbaade bakkuma kanatti Caffee irratti wal gahuun marii geggeessaa Akkasumatti Abbaa dhiiraatin hoogganamu seera Abbaa ormaa jedhu akkas jechuun seera Oromoo “seera abbaa gadaa” jechuudha haala kanaanis tokkummaa isaanii eeggachuun Aadaa ofii Amantii ofii tiksuun hardha gahaniiru, 2,Masgiida faqii Abbaas kan jedhamu Aanaa kana keessatti argama. 3,Bishaan hawweetu bishaan kuni maqaa baay’ee qaba namonni maqaa adda addattin yaamu namoonni tokko tokko hoo’ituu jedhu gariin gashaa jedhu akkasumas haweetu jedhu nuti amma “Hawwatuu” kan jedhu yaa fudhannu bishaan hawweetuu qabeenya Uumama baay’ee nama hawwatuudha . .