# Walaloo Hortee Baareentummaa

Walaloo Hortee Bareentumaa!!

☆☆☆☆☆☆☆

Hortee Bareentumaa

Sab-boontoota walloo

Madda Sab-boonummaa

Raayyaa fi Azaboo

Qobboof warra Yejjuu

Ilmaan Abbaa waaxoo

Iluuf warra Hebanoo

Yaa gootoota walloo

Baabboof wayyuu

Ilmaan dhiiga tokkoo

Gabrummaa buqaasaa

Itti fufaa qabsoo!!2

Walloo biyya gootaa

Biyya gootowwaanii

Jaalattoota haqaa

Jaallawwaan qaqqaalii

Jaallan hedduu dhabnee

Kan Sabaaf kufanii

Nutti dhiise madaa

Yaadannoon isaanii

Qabsoo itti fufaa

Daandii jaallawwanii

Bilisummaa jennaa

Gumaa dhiiga Saanii

Seenaan haa yaadatuu

Jaallawwan kufanii!!2

Jaallawwan warraaqoo

Kan qabsoof kufanii

Irraaffachuun qabnuu

Jaallewwan kufanii

Dirree gubbaa Ciisaa

Lafeen jaallawwanii

Warra Ofii kufee

Xurree nuuf Saaqanii

Warra dhiiga Saaniin

Qabsicha jaaranii

Yoomuu hin dagannuu

Galata isaanii!!2

Maqaa Saanii kaafnaa

Haa yaadannuu Saanii

Jaal M/d dirree(Goota babbaas)

Hiddee Liibantichaa

Sab-boontoota Sabaa

Urjii lola keessaa

Jaal Abduu Idiris

Jaal Yuusuf M/d

Jaal Adamii Leencaa

Jaalattoota Sabaa

Burqaa Sab-boontootaa

Jaal Umar Hiddiyyee

Jaal Sayyoo Aliyyee

Qabsoo Sabaaf jecha

Goota baay'ee dhabnee

Jaal Adamii maammaa

Jaal Huuseen Sooressaa

Gumaa dhiiga Saanii

Bilisummaan baasaa

Jaal Ahmad Siraajuu

Jaal Hiddee Adamee

Jaal Huusanee Idris

Isaan kufan malee

Qabsoon hin dhaabbannee

Jaal Idiris Abduu

Jaal Badhaasoo Idiris

Warra lolee kufee

Qabsoo Saba Saaniif

Jaal mahammad Abdoo

Jaal Ahimad Idiris

Seenaan haa yaadatuu

Jaallawwan kufanii

Jaal Aluwwaa Ussoo

Jaal Huuseen Fantaa'ee

Jaallan kana Cufa

Qabsoof jecha dhabnee

Jaal Idirs mahammad

Jaal Abduu Hiddee

Jabaadhaa Saba koo

Qabsoof jecha dhabnee

Itti fufaa qabsoo

Akka hin dhaabbannee

Jaal Adam Idiris

Jaal Sayyoo Alii

 Warraaqxoota haqaa

Gootowwan qaqqaalii

Bilbilaatii jiraa

Daandiin gootowwanii

Sab-boontoota walloo

Haa yaadannuu Saanii

Yoomuu hin dagatuu

Galmeen Saba Saanii!!2

Gootowwan walloodhaa

Hedduu isaan dhabnee

Kaanis galmeef dhiifnee

Kaanis fakkiif kaafnee

Dhaamsa Sab-bootootaa

Akka hin dagannee

Irbicha diiginaa

Eegaa nuti kufnee

Qabsoo itti fufaa

Akka hin dhaabbannee

Eegaa maal Abbaasaa

Qabsoof jecha dhabnee

Aadaa du'aa taanaan

Qonnee wal-Awwaallee

Murticha diiginaa

Eegaa nu dabarree

Jechuun dhaammatanii

Warri qabsoof dhabnee!!2

Dhaamsa gootowwanii

Sinitti dhaammannee

Imaanaa jaallewwan

Akka hin dagannee

Sab-boontoota walloo

Jaallan hidduu dhanee

Qabsoo itti fufaa

# Kumsaa Moroda

#Kumsaa_Mooradaa (1870-1824). 

(Muceenis Goota, Kumsaanis Goota.

Fuggissoo Dubbii Keenyaa mee akkam nu gota?!!!).

Kumsaan Minilikiif erga gabbareen booda amantaa jijiiratee, amantaa Kirstaanaa fudhachuun, amanamummaa Atseef qabu kanaan itti mul'ise. Erga Kiristaanoomeen booda maqaan isaaf kenname #Gabra_Igizaabiheer yoo tahu, Kumsaa Mooradaa, Mootii Leeqaa Naqamti kan ture ilma Mootii Mooradaa Bakaree ti. Akkumma #Sulxaan_Abbaa_Jifaar, #Mahammad_Alii(Ras Haayila Mikaa'eel), #Ras_Taklahaymaanooti(Goojjaam) fi #Goobanaa_Daaccee faati, Kumsaa  Mooradaatis warra karaa nagayyaatiin Atse Minilikiiti harka kennuun, Minilik wajiin Itoophiyaa ijaaruun, capha Oromoo mootoota mirkaneessani dha. Bara jarri kun achii Minilik simatanii lafaa fi lafee Oromoo Harka nafxanyaa galchan, baha Oromiyaati immoo #Mucee_Ahmad_Mucee, #Yaayya_Alii_Siree, #Bakar_Waaree, #Ibroo_Shaxaa, #Leenjisoo_Diigaa fi kkf, "Osoo Lubuun jirruu lafaa fi lafee Oromoo abadan alagaaf dabarsinee hin laanu, Duunee baduu nuuf wayya" jechuun warra lubbuu ofii warreegama kaffale turan. Haa tahuu, Yeroo Ammaa Kumsaa Mooradaatis, Mucee Ahmad Mucee tis, #goota_Oromoo ja'amani waluma qixa ittiin yaamamu. Ulaagaan nama tokkoo Goota Oromoo jechisiiftee ittiin waamsistu hamma tarraa'ee kaayyame sabni irratti waliif gale hin jiretti, akkasitti hunduu yaamamuun humaa rakkoo hin qabu. 

Kumsaa Mooradaa gaafa lola gaarreen Adwaa waraana qabatee lolicharratti hirmaatee jira. Gumaacha Adwaarratti taasiseenis angoo Dejaazmaach ja'amtu argate ture. Mukeen fufurdaa masaraan Minilik Finfineeti ittiin ijaaramu baadhachiissee, Oromoota Wallaggaa baayyee hanga finfineeti akka fichisiise himama. Amna Karaa dheeraa kana jidduuti ilmaan oromoo muka san osoo gara finfinee fidanii dhuman seenaan haa tilmaamu. Kun akkumma jiruuti tahee, Kumsaa Mooradaa Magaalaa Naqamtee keessattis Masaraa ijaaratee qaba. Guddina Magaalaa Naqamtee tiif hedduu akka gumaaches seenaan isaa ni dubbatti. 

Akka ilaalcha dhunfaa kiyyatti, Kumsaa Mooradaatis haa tahu, Mahammad Aliitis (Abbaa Lij Iyyaasu) tahe, Goobanaa Daaccee, Capha Sirna Gadaa Oromoo mirkaneessanii, Itoophiyaa ijaaruun isaanii haa tahu waan rakkoo qabu miti haa jannu, Garuu erga Minilikii wajiin Sirna Gadaa cabsanii Itoophiyaa ijaaranii, guutuumaan guutuuti Itoophiyaa Nafxanyootaaf dabarsanii laachuun irra hin ture yaada ja'un qaba. Kumsaa Mooradaa bara 1924 du'aan adunyarraa darbe. Biyyeen itti haa salphatu janna moo Oromoon dhiifama haa gootuf jenna. Isintu beeka. 

Horaa Bulaa.

# Maqaa Gootota Oromoo

Maqaa Gootota Oromoo

Maqaa gootota oromoo wal ha yaadachiifnu.

============================

1. Taaddasaa Birruu

2. Waaqo Guutu

3. Agarii Tulluu

4. Elemoo Qilxuu

5. Abbishee Garbaa

6. Laggaasa Wagii

7. Huseen Bunee

8. Bakar Waare

9. Eebbisaa Addunyaa

10. Baayisa Taaddasaa

11. Magarsaa Barii

12. Gadaa Gammadaa

13. Baaroo Tumsaa

14. Abbomaa Mitikuu

15. Mucee Ahmed Mucee

16. Dirribee Jifaar

17. Jaagamaa Badhaanne

18. Tigist Maammoo

19. Alamuu Qixxeesaa

20. Oliqaa Dingil

21. Kabbadaa Buzuneesh

22. Abdataa Olaansa

23. Gaaddisaa Hirphaasaa

24. Kumaala Guddisaa

25. Abdiisa Guutu

26. Maammoo Mazamiir

27. Roobaa Buttaa

28. Abdiisa Agaa

29. Leenjisoo Diggaa

30. Tasfahuun Cammadaa

31. Hajii Adaam Saaddoo

32. Jaarraa Abbaa Gadaa

33. Mul’ata Fayyisoo

34. Guddinaa Tumsaa

35. Guutamaa Hawaas

36. Amiir Abdulfattaah

37. Haaylee Fidaa

38. Usmaayyoo Mussaa

39. Geexee Tafarii

40. Garasuu Dhukii

41. Sheek-Bakarii Saphaloo

42. Dagaa Doone

43. Alammayyoo Garbaa

44. Jaarsoo Waaqo

45. Hussein Abbaa Bulguu

46. Abbaa Faaroo

47. Badhaadha Darmoo

48. Muhammad Baladee

49. Nuur-Yisaaq Dhaddee

50. Dabalaa Oliqaa

51. Yayaa Alii Sire

52. Hayilaamariyaam Gammadaa

53. Argaaw Dinqaa

54. Daraara Kafanii

55. Kabbadaa Badhaasab

56. Lachiisa Fullaasa

57. Habtamu Bayyataa

58. Ibroo Shaxaa

59. Nuurresaa Girmaa

60. Haaylee Daasita

61. Ayyaantu Boraana

62. Milkeessaa Gadaa

63. Raggasaa Haayluu

64. Musxaafa Huseen

65. Tolaasa Dhufeera

66. Nadhii Gammadaa

67. Abdiisa Balchaa

68. Caalii Shoonee

69. Qeerroo Naggeesoo

70. Lammeesoo Booruu

71. Raggaasa Gammadaa

72. Birra Gammadaa

73. Fayyee Garasuu

74. Guraara Lataa

75. Hawaas Gadaa

76. Badhaasa Dilgaasa

77. Mulluu Wasaanu

78. Mul’isaa Gadaa

79. Badhoo Dachaasa

80. Buruysoo Boru

81. Dr-Tarrafaa W/tsaadiq

82. Kabbadaa Dirribaa

83. Iyyoob Taaddasaa

84. Lammaa Fidaa

85. Shiimalis Olaana

86. Mohammad Umar Qaadii

87. Asaffaa Namarraa

88. Musxafaa Haarawwee

89. Axinaaf yimaam

90. Araarsoo Wadaay

91. Ayaantuu Dagaa

92. Kumaala Karoorsaa

93. Shek-Mohammed Rashad Abdulle

94. Diimaa Guddinaa

95. Ahmed Taaqii

96. Mohammed Zakir

97. Musxafa hussen

98. Adem Dimma goota Agaazi haaxawee

99. Eliyaas Aliyyii Biyyoo karaabati Agaazi

harcaasse

100. Jaatanii Alii

101. Muhee Abdoo

102. Xahaa Abdii

103. Abdi Buuh

104. Abubakar Muussaa

105. Abdii Qophee

106. Ayyuub Abubakar

107.Bakaree Maayaa Sugee

108. Abdullaahi Luungoo

109. Muhammed Umar Bookhee

110. Buruuysoo Boruu

111. Ararsoo Boruu

112. Ibrahiim Bosharii

113. Aadam Diimaa

114.Aadam Dheree

115. Bakkalcha

116.Haaykal

117. Faaxumaa Galmoo

118.Aslii Oromoo

119. Ragggaatu Roobaa

120.Urjii Dhaabaa

121.Ayyaantuu Dagaa

122.Sartuu Magarsaa

123.Laalisee Roobaa Galmoo

124.Makiyaa Abdullahii

125.Ilfineesh Qannoo

126.Haaji Abdullahi Ganamoo

127.Tuujii Raggaasaa

128.Ayyaantuu Dagaa

129.Caamaa Nuur

130.Wadaay Galmoo Kormoosoo

131.Buttaa Roobaa

132.Dabbasaa Guyyoo

133.Abdulaahii Jirmaa

135.Jannaa Kanuu Jiloo

136.Waayyuu Waaree

137.Husseen Duulaa Ulee

138.Kadiir Waaqoo Shaaqee

139.Jeneraal Damisee Bultoo

140.Jeneraal Taarikuu Laayinee

141.Jeneraal Merdaasa Leellisaa

142.Mejer Jeneral Mariid Nugusee

143.Mejer Jeneraal Ammaha Desta

144.Jeneral Reggaasa Jimaa

145.Jeneraal Tesfaaye Tirfe

146.Jeneraal Muldhataa Bulii

147.Dejjazmash Kebede Buzune

148.Gabayyoo Gubee Gurmuu

149.Aluulaa Abbaanaggaa

150.Raas waale Bixxille(Buxxulle)

151.Abuunee Pheexroos (Magaarsaa Badhasaa)

152.Looreet Tseggaayee G/Madiin (Qawweessaa Luuccaa Roobaa )

153.Qusee Dinagdee F/habtegorgis

154.Dajjazmash Baalchaa Safoo

155.Jeneraal Jagamaa Keelloo

156.Jeneraal Garasuu Dhukii

157.Raas Abebe Aragga Becheree

158.Dajjaazmash Baqqalee Wayyaa

159.Dejjazmaash Balaay Zallaqaa Qilxuu

160.Sheek Muhammad Umar Qaadii ( Abbaa Alabaa)

161.Mullis Abbaa Gadaa

162. Abdulkariim Aadam Lakkuu ( Soowraa )

163. Umar Abuubakar Ibraahim

164. Muhammad Abdulkariim (Areedoo)

165. Muhammad Abdullaahi (Koosum)

166. Bakrii Ibraahim (Abbaa Fatoo)

167. Bakrii Ahmad Baabbilee

168.Muhammad Ahmad Umar

#AtseMinilik _Genocide

ሀገሪቱ በአሁኑ ሰአት ሙሉ በሙሉ በሚያስብል ደረጃ የአጼዎቹን ስርአት ዳግም ለመመለስ እየተፍገመገሙ ባሉት  ሀይሎች እጅ መግባቷን አንዳች ማስተባበል አይቻልም።

በ21ኛ ክ/ዘ ወደ ሁዋላ ተመልሰው ግዛተ አጼ የናፈቃቸው እና ቢቻላቸውን የአያቶቻቸውን ክፉ ምግባር ለመድገም እየተፍገመገሙ ያሉት ሀይሎች መላው ሀገሪቱን ተቆጣጥረው ያሻቸውን እየፈጸሙ ነው የሚገኙት።

 ምኒሊክን በሚያወድሱ የጠነባ ዲስኩሮች የተሞላውን የመከላከያ ሰራዊት የፌስ ቡክ ገጽ ስመለከት እኔም ይህ የምኒሊክ እውነተኛ ጎኑን መዘከር አሻኝ....

.

እስቲ ተከታታይ ከማቀርባቸው ውስጥ ትናንት የወላይታ ህዝብ ላይ ምን ፈጸመበት ለሚለው በጥቂቱ....

.

የምኒሊክ ጦር ወደወላይታ ሲዘምት አብሮ የዘመተው ቫንደርሄይም (Vanderheym) ያሰፈረውን የአይን እማኝነት እንመልከት።

.

"ጭፍጨፋው እጅግ ዘግናኝ ነበር። አንድ በብዙ ጦርነቶች ላይ የተሳተፉ ራስ እንደነገሩኝ እንዲ አይነት እልቂት ከዚ በፊት በተሳተፉበት ጦርነት አይተው አያውቁም። ንጉሱን (ምኒሊክን) የሟቾቹ ወላይታዎች ብዛት ስንት እንደሆነ ስጠይቃቸው መረጃውን የእርሳቸው seal holder እንዲነግረኝ አዘዙ። እሱም ከተለያዩ የጦር አለቆች መረጃውን አጠናክሮ የሞቱት እና የተያዙት ብዛት 96,000 እንደሆነ ነገረኝ። በእኔ ግምት ግን ትክክለኛው ቁጥር ወደ 20, 000 ይመስለኛል። "

.

"ሁለት የምኒሊክ ወታደሮች በተገናኙ ጊዜ አንዱ ሌላውን ምን ያህል (ወላይታ) ገደልክ ብሎ ይጠይቀዋል። መላሹም እጅግ የተጋነነ ቁጥር በጠራ ጊዜ ጠያቂው እስቲ ምኒሊክ ይሙት በል ብሎ በመሀላ እንዲያረጋግጥለት ጠየቀው። መላሹም ምኒሊክ ይሙት ብሎ በመማል ቁጥሩን አረጋገጠ"

.

"በደም የሰከሩ የምኒሊክ ወታደሮ የቆረጡዋቸውን የወላይታዎች ብልቶች በጠመንጃቸው ጫፍ ላይ እንደሰኩ ታዩ። እንዲህ እያሉም ይዘምሩ/ይጨፍሩ ነበር። የሰማይ አሞራዎች ሀሴትን አድርጉ ዛሬ የሰውን ስጋ ትበላላቹና"

.

"ሚስቶች እና ልጆች በግፍ የተገደሉ ባሎቻቸውን /አባቶቻቸውን ሬሳ እንዲያዩ ይደረጉ ነበር"

.

"በርካታ ሰዎች በባርነት በግዞት በሚወሰዱበት ሰአት ልጅ የታቀፉ ሴቶች ሰልፉን ሲያንቀራፍፉት ወታደሮቹ ልጁን ከእቅፋቸው ቀምተው ወደ ሜዳ ይጥሉት ነበር"

.

የጨፍጫፊው ምኒሊክ ልጆች ዛሬም " ምኒሊክ ቅዱስ ነው " ሲሉን የሚዳዳቸው ይህን መሰል ነውሩን መደበቅ የመቻል አቅም አይኖራችሁም።.

.

# Kush Children/ # Kush

የ  ኩሽ ልጆች!!

ከ  Alberto,Antenios, "College des Galla" .ከምል መፃፍ ላይ የተወሰደ።

አዘጋጅና ፀሃፊ miky sultan!

" የኦሮሞ ህዝብ ጥንት ታሪክ"

አንድ ህዝብ በ አንድ ግዜ ህብረተሰባዊ ሥርዓትና፣ ፖለቲካ ፣ የ ንግድ አኗኗር በላቃ ደረጃና ውስብስብ ይዞ አይፈጠርም። 

ይህ የሩቅ  አካሄድ  የመህበረሰብ ኑሮ ግኝት ነው።

የ ኦሮሞ ህዝብ ከጥንት ወደዚህ የመጣበት ታሪክ ፣ባህል ፣የገዳስርዓት የ አቋቋመበት ሁኔታ አለው። የ አርኪዬሎጂ፣ታሪክና መረጃዎች የ ኦሮሞ ጥንት ግኝት አመጣጥ ከ ኩሽ ስልጣኔ ጋ መሆኑን የታሪክ ፀሃፊዎች  ያገነኛሉ።

ይህ የምርመረ ጥናት  መረጃ በ ተቀማጭ በ ቋንቋ፣በ ባህል፣ በ መደረጀት፣ስርዓትና ንግድ በመሀበረሰቡ አኗኗር፣ በ ኩሽ ዘሮች ላይ መሆኑን  ያመለክታል።

ስለዚህ የኦሮሞ ህዝብ ታሪክ አመጣጥ ከ ኩሽ ነው።

እንደ ታሪክ መረጃው የምያመለክተው ",ኩሽ" ለ ጥቁር ህዝቦች ሰሜንና ሰሜን መውጫ  አፍሪካ ለምኖሩ መህበረሰቦች የተሰጠ ሞጋሰ ስም ነው።

የኩሽ ህዝብ ታሪክ ፃፊዎች   በጥልቅ መርምሮ የፃፉት ፣ እንደ ገለፁት ፣የኩሽ ህዝብ ዘር የሆኑት ።

ስናር፣ሳሆ፣ቤጃ፣ በናምር፣ አገው፣ / አዊ፣ ቅማንት፣ ጌዲኦ፣ ሀዲያ፣ አፋር፣ከምባታ፣ ኮንሶ፣ ኦሮሞ፣ ሶማሌ፣ ደረሼ፣ ስዳማ፣ሀላበ፣ ቀቤነ፣ ቡርጂና የመሰሰሉት  ቡዙዎች ያልተጠቀሱ አሉ።

የ ኩሽ ህዝብ ሰሜንና ሰሜን መውጫ አፍሪካ መኖር መቼ እንደ ጀመሩ ማወቅ በጣም ያስቸግራል ፣ ግን እንደ ታሪክ ፀሃፊዎች የተስማሙበት፣ የ ኩሽ ህዝቦች በ አፍሪካ መቀመጥ የጀመሩት የ አለም ህዝቦች እዚች አለም ላይ አሻራዎቻቸውን ማስቀመጥ ከ ጀመሩ ጀምሮ  መሆኑን ነው።

Desmond j clark በ አርኪየሎጂ መረጃ ላይ ተንተርሶ የኩሽ ህዝቦች ከ ክርስቶስ ልደት  በፊት በ 2000 ዘመን አከባቢ በ ሰሜንና በመሃል በ አሁኗ ኢትዬጵያ ውስጥ እንስሳዎች ማዳን እንደጀመሩ ያመለክታል።እንደዚሁም መርማሪዎች በተገለፅበት ዘመን ላይ ኩሾች የምኖርበት መንግስትና ስርዓት እንደ አቋቋሙት ይገልፀሉ።

ከ ልደት ክርስቶስ በፊት በ 1500 አከባቢ ኩሾችና የፍርኦኖች ንግስታቶች በነበረቸው ግጭት የኩሾችና የግብፆች ባህል፣ ቋንቋ፣ ሀየማኖታቸውናታሪካቸው አብሮ ተዋህዷል ይባለል።

በ ፍርኦኖች መንግስት ጦርነት ይከፈትበቸው በነበረው ምክንያት ፣ በዛሬይቷ ከሰሜን ሱዳን ወደ ምስራቅ ሱዳን በመንቀሰቀስ መቀመጨቸው "ናፓታ" በማድረግ ከክርስቶስ ልደት በፊት በ 750 ላይ ግብፆችን ተቆጣጥሯል።

ከዛም የግብፆችን  ንጉስት ነተስታት በመሆን ግብፆችን አስተዳድሯል።

ናፓታ የኩሾችና የ ግብፆች መሃለ ከተማ አድርጎ አስተዳድሯል።

በዚሁ አኳሃን  እስከ 670 ከ ክርስቶስ ልደት በፊት አሳረኒዬች ከ ሞሰፓተምያ ተንስቶ ናፓታን  እስከምያጠፉ ድረስ ኩሾች ግብፂን እና ሰሜን መውጫ አፍሪካ በ እኩልነት እያስተደደሩት ነበር።ኩሾች ከተሸነፉ በውሃለ ወደ አሳራንዬች የለሉበት ሰፍራ በመሄድ ወደ ሰሜን ምስራቅ አፍሪካ ተንቀሰቀሱ።

በዚሁ አከባቢ ወደ ምስራቅ በመስፋት መቀመጫቸውን "Mero,e "የምትባል ትልቅ ከተማ ከ ክርስቶስ ልደት በፊት በ 6ኛው ክፍለ ዘመን በመቋቋም ድምበራቸውን እስከ ካርቱም ከተማ በማድረግ  መኖር ጀመሩ።

ለ ብዙ ዘመናት ኢትዬጵያ በ ኩሽ ትጠራ ነበር።

የ ሴም ህዝቦች ከብዙ ዘመናት በውሃለ ወደ አፍሪካ ምድር ሰፈሩ።

ከ ብዙ ክፍለ ዘመን በውሀለ  የኩሽ ልጅ የሆነው የኦሮሞ ህዝብም በ ሴም ህዝብ ጫነ በምደርስበት ባህሉን ፣ሀይማኖቱን፣ ፖለቲካውን ከ ሰሜን ወደ ደቡብ ወደ መደ ወላቡ ማዞሩን ተገዷል።

ይህ የምያሰየን የኩሽ ልጆች የአባይ ወንዝ ስልጣኔ ጋ አብሮ መተሰሰራቸውን ነው።

ታሪክ አይወሽም ታሪከኞች ግን ይወሻሉ እንጂ ፣ ግን የኩሽ ልጅ የሆነ የኦሮሞ ህዝብ የገዳ ስርዓቱን ለማጠናከር መዳ ወላቡ ላይ በ 16 ክፍለ ዘመን ተደረጀ እንጂ የኦሮሞ ህዝብ አመጣጥ መዳ ወላቡ አይደለም።

ደብተራዎች ውሸት መረጃዎች በመፃፍ ልክ ኦሮሞ ህዝብ ከ መዳ ወላቡ  እንደ ተገኛ አድርጎ ፅፍዋል።

ሌሎች ደግሞ ከማዳጋስከር ነው ብሎ ፀፍዋል።

ግን ያ ሁሉየ የውሸት  ሀተተ የተፃፈው የኩሽ ህዝብንና  ኦሮሞ ህዝብ ጥላቻና ፍራቻ 

በተነሳው ነው እንጂ፣ እውነታው የኩሽ ህዝብ የመጀመራዎቹ አፍሪካ ላይ መኖር የጀመሩ ህዝቦች ናቸው።

# ADWA# አድዋ

አድዋ......

ለድሉ መገኘት ሕይወታቸውን የሰጡ ሙስሊሞች በእምነታቸው ብቻ  ቀባሪ ሲያጡ የጠላት የኢጣሊያ ወታደሮች ግን በክብር የተቀበሩበት ዘመቻ ነው። 

አድዋና ሙስሊም አርበኞች

 አድዋ ጥሪውን ተቀብለው የተሳትፉት ሁሉ ውጤት ነው ። በሃይማኖቱና በብሄሩ ተለይቶ የቀረ አልነበረም ።

አዎ እውነትን እውነት ማለት ግድ ይላል።

ለሀገሩ ነፃነትና ክብር ከሌሎች ክርስቲያን ወንድሞቹ ጋር ተደጋግፎ ፊት ለፊት የመጣን ጠላት የተፋለመ ሙስሊም ወገንን አስክሬን አንቀብርም(ክርስትያኑ በአንገቱ ማተብ ተለይቶ ሲቀበር) በሚል ለጅብና ለአሞራ መጣሉን ዛሬ ላይ ማመን ግድ ይላል። 

አንዳርጋቸው ፅጌ ትውልድ አይደናገር እኛም እንናገር በሚለው መፅሀፋ ገፅ 38 ሁኔታውን እንደሚከተለው ይገልፀዋል፦

    "     እስከ ዛሬ ስለ አድዋ ድል ሲነገር ደማቸውን አፍስሰው ፣አጥንታቸውን ከስክሰው ነፃነታችንን ለማስጠበቅ የወደቁ ሙስሊም ቀደምቶቻችን ፣በእምነታቸው የተነሳ ቀባሪ እንዳጡ አናውቅም ነበር ። በተለይ በአድዋ ተራሮች ላይ ሌላው ሁሉ ቀባሪ ሲመደብለት ፣ከጅብና ከጥንብ አንሳው የተረፈው የሙስሊም ጀግኖቻችን አጥንት በአድዋ ተራራ ላይ ተበትኖ ቀርቷል ። ."

የመጽሀፉ ምንጭ

 " Raymond Joans The battle of Adwa , Harvard Univerisity Press Massachussetes, 2011 በመጥቀስ ነው ።  መጽሐፉንም በገጽ 291 ላይ በዋቢነት አስቀምጧል ።

 ለድሉ መገኘት ሕይወታቸውን የሰጡ ሙስሊሞች በእምነታቸው ብቻ ቀባሪ ሲያጡ የጠላት የኢጣሊያ ወታደሮች ግን በክብር መቀበራቸውንም ያትታል ።

/Guma Qeerroo/

# Gumaa Qeerroo

ላም ባልዋለበት ኩበት ለቀማ!!!!

ከትናንት እስከ ዛሬ "ኦነግ ፈጸማቸው" የሚባልልን ክፉ ተግባራትን ከመነሻው ጀምሮ ጥናት ካደረግንባቸው ዋና ዋናዎቹን ለማየት እንሞክር (ትናንትም ሆነ ዛሬ ጥላቻቸው ኦነግን ከመሰለን ተሳስተናል። እነዚህ ሰዎች አሁንም ጀዋር ይገደልልን ሲሉ በቀጥታ ጣታቸውን እየቀሰሩ ያሉት መላው ኦሮሞ ላይ እንጂ አንዱ ጀዋር ላይ አይደለም)

ከመነሻው በሰማንያዎቹ አጋማሽ ጀምሮ ይህን ሲያራግቡ ከነበሩት አንዱ በእስክንድር ነጋ ይመራ የነበረው መጽሄት እና ጋዜጣ ሲሆን ተግባሩንም ኦነግ ፈጸመ ማለትን ከመግለጽ ይልቅ“ኦሮሞ ጨካኝ ነው” የሚል እድምታ ለመፍጠር የታለመ ነበር፡፡እነዚያ በኦሮሞ ላይ የተለየ ተልእኮ የነበራቸው ድርጅቱ የፈጸመውን ማውራት ይተውና ድርጅቱ ያልፈጸመውን

ወንጀል ይነግሩን ነበር! ላም ባልዋለበት ኩበት ለቀማ ማለት ይህ ነው፡፡

.

እነዚህ ሰዎች የኦነግን ስም ከሳጥናኤል እሪያዎች በማስተካከል ተቧድነው እንዳሻቸው ክርፋታቸውን ሲያቀረሹ እንደነበሩት ዛሬ ላይ ፈጽሞ እልፍታ አንሰጣቸውም በውሸት የተገነባው ግንባቸውን በራሳቸው ቋንቋ በሀቅ የሚያደባይ ትውልድ ገንብተናል(እድሜ በኦሮሙማ ኮትኩቶ ላሳደጉን አባቶቻችን)

፡

እስከዛሬም ድረስ "ኦነግ አማራን ጨፈጨፈ" በማለት የሀሰት ድሪቷ ቋጥረው የሀሰት ክስን ከሚወሻክቱባቸው ስፍራዎች ጥቂቶቹ በደኖ፣ አርባ ጉጉ፣ ወተር፣ አረካ፣ የመሳሰሉት ሲሆኑ እነዚህ አራቱን እንመልከት እንዲሁም በወቅቱ የመአህድ መስራች የሆኑት ፕሮፌሰር አስራት ወልደየስ ሀገሪቱን ለሚመራው መንግስት በራሳቸው ፊርማ የቀረበው ባለ 5 ገጽ ደብዳቤ ጭምር በክሱ አንዱም ላይ የኦነግ ስም እንደሌለበት ማረጋገጥ ይቻላል

በቅድሚያ ብዙ ስለ ተባለላት አረካ እንመልከት...

አረካ..

 ወገኖቼ ይህች ከተማ የት ነው ያለችው? ኦሮሚያ ውስጥ ነው? ወይስ ሌላ ቦታ?አረካ ማለት እኮ በደቡብ ክልል በወላይታ አውራጃ ከሶዶ ከተማ በቅርብ ርቀት ላይ ያለች ከተማ ናት፡፡ ኦነግ እዚያ ድረስ ሄዶ ሀገር አላስተዳደረም፡፡ “አረካ የኦሮሚያ ግዛት ናት” ብሎም አያውቅምኮ፡፡ እናም ጂኦግራፊን በትክክል የሚያውቅ ጋዜጠኛ የአረካውን ግጭትና ጭፍጨፋ ለኦነግ አይሰጥም ነበር፡፡ በተጨማሪም የአረካው

ግጭት አስቂኙ ጉዳይ ኦነግ የሽግግር መንግሥቱን ለቆ ከወጣና በእጁ የነበሩት መሬቶች በሙሉ በኢህአዴግ ቁጥጥር ስር ከወደቁ በኋላ ነው፡፡

.

 የአረካው ግጭት በሽግግሩ ዘመን ለነበረው የተወካዮች ምክር ቤት የውይይት አጀንዳ ሆኖ እንደቀረበ ይታወሳል፡፡ በከተማዋ ያለቁት የ31 ሰዎች

ግድያ በመከላከያ ሰራዊቱ እንደተፈጸመ መንግሥቱ በይፋ አምኗል፡፡  መንግሥት ያቀረበው ምክንያት "ሰልፈኞቹ የተገደሉት ቦንብ በመወርወራቸው ሳቢያ

የመከላከያ ሰራዊቱ ራሱን ለመከላከል በወሰደው እርምጃ ነው” የሚል ነው፡፡

 በነገራችን ላይ በአረካ የሞቱት የቀድሞ መንግሥት ወታደሮች ነበሩ፡፡ እነዚያ ወታደሮች “የጡረታ መብታችን ይከበርልን” በማለት የተቃውሞ ሰልፍ በማድረጋቸው ነው ከመከላከያ ሰራዊቱ ጋር የተጋጩት እነዚህ ከኦሮሞ አናት የማይወርዱት ጋዜጠኞች ኦነግ ፈጸመው በማለት ከ45 በላይ መጽሀፎች እና ብዛት ባላቸው ሰነዶች ለአለም አቀፍ ሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ሰጥተዋል፡፡

ቀጠልኩ ሁለተኛዋ "ወተር" ናት

.

ወተር...

ኦነግ አማራን ጨፈጨፈ በማለት የተከሰሰበት አንዱ በሚያዚያ ወር 1984 በወተር ከተማ የተደረገውን ኩነት ነው፡፡

ወተር ላይ በተካሄደ ጭፍጨፋ የሞቱትም በተመሳሳይ መልኩ በመከላከያ ሰራዊቱ እንደተገደሉ የሽግግር መንግሥቱ በወቅቱ አምኗል፡፡

፡

ወገኖቼ በወተር የተገደሉት 230 ሰዎች በሙሉ ኦሮሞዎች እንጂ አንድም አማራ አልነበረበትም፡፡ እነዚያ ሰዎች የተገደሉት የኦነግ ተዋጊ ሀይል በኢህአዴግ

ተገፍቶ ከከተማው በመውጣቱ ኢህአዴግ ከከተማቸው ወጥቶ ኦነግ ወደ ከተማዋ እንዲመለስ በመጠየቃቸው ነው (ወተር ለአንድ ዓመት ያህል በኦነግ ቁጥጥር ስር ነበረች፤ ኦነግ ከከተማዋ ሲወጣ ኢህአዴግ ገብቶባታል፤ ነዋሪዎቹም “እንደ ቀድሞው ጊዜያችን ኦነግ ወደ ከተማዋ ይመለስ” በማለታቸው ነው ከመከላከያ ሰራዊቱ ጋር የተጋጩት)፡፡ ጋዜጦቹ ግን “ኦነግ አማራዎችን ጨፈጨፈ” እያሉ ነበር ሲዘግቡ የነበሩት፡፡

(ከዚህች እልፍ የሚል እውነታ ያለው በማስረጃ ወጣ ብሎ ያቅርብና እንፈርበት)

፡

ቀጠልኩ....

በደኖ

.

በወቅቱ በደኖ ላይ የነበረው ኦነግ ትጥቁን ፈትቶ የቀረውም አፈግፍጎ በነበረበት ሰአት ህወሀት ኦነግ በህዝብ እንዲጠላ የተፈጸመ እና ኦሮምኛ ተናጋሪ የነበረችው የኦህዴድ ትራጀዲ መሆኑን በወቅቱ ከጭፍጨፋው በህይወት የተረፉት ስላሉ አሁንም ምስክርነት እየሰጡ ይገኛሉ ፡፡ በነገራችን ላይ በዚህኛውም እልቂት ከሞቱት 53 ሰዎ መካከል ግማሽ ያህሉ ኦሮሞዎች ነበሩ፡፡

የሌሎቹም ይቀጥላል

(ከዚህች እልፍ የሚል እውነታ ያለው በማስረጃ ወጣ ብሎ ያቅርብና እንፈርበት)

By Gumaa Qeerroo